Η κύστη κόκκυγος (ή τριχοφωλεακό συρίγγιο κατά την Ιατρική ορολογία) είναι μορφή
δερματικής χειρουργικής λοίμωξης (μόλυνσης) που εμφανίζεται τυπικά μεταξύ των γλουτών
στο ύψος του οστού του κόκκυγος (ουρίτσα). Είναι συχνότατη χειρουργική πάθηση που
εμφανίζεται κυρίως στους άντρες (πέντε άντρες προς μια γυναίκα), συνηθέστερα σε λευκούς
ασθενείς και σε ηλικίες συνήθως 18-30, σπανιότερα δε μετά τα 45.

Η πάθηση εμφανίζει έξαρση τις τελευταίες δεκαετίες λόγω της παρατεταμένης καθιστικής
ζωής, της μειωμένης άσκησης και της παχυσαρκίας. Στους παράγοντες κινδύνου
συγκαταλέγεται επίσης η οικογενής προδιάθεση (όχι η κληρονομικότητα).
Τα βασικά της συμπτώματά είναι πόνος, ερύθημα (κοκκινίλα) ή/και τοπική διόγκωση. Σε
πολλές περιπτώσεις υπάρχει εκροή υγρού (ορώδους ή πυώδους).
Προκαλείται από μηχανική είσοδο των τριχών (τοπικών ή/και τριχών που αποπίπτουν από
την μέση και την πλάτη) στο δέρμα της περιοχής με την επακόλουθη δερματική λοίμωξη. Η
βασική βλάβη είναι το συρίγγιο (τούνελ κάτω από το δέρμα) και εν συνεχεία η δημιουργία
κύστης. Οι βλάβες αυτές περιέχουν σχεδόν πάντα τρίχες και ρυπαρό φλεγμονώδη ιστό.
Η διάγνωση είναι απλή και γίνεται με τα μάτια και τα χέρια του χειρουργού (επισκόπησηψηλάφηση). Διακρίνονται τα στόμια του ή των συριγγίων και ψηλαφάται η κύστη. Σε λίγες
περιπτώσεις δυνατό να απαιτηθεί η συνδρομή του υπερηχογραφήματος μαλακών μορίων.
Η κύστη κόκκυγος, αν και καλοήθης πάθηση, ταλαιπωρεί ενίοτε σε μεγάλο βαθμό τους
ασθενείς και επιβαρύνει την ποιότητα της ζωής τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις
εκδηλώνεται σχετικά γρήγορα. Ωστόσο διαπιστώνεται ότι οι ασθενείς, παρα τις αντίθετες
συστάσεις, καθυστερούν να προσέλθουν για την θεραπεία της. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η
κύστη κόκκυγος δεν μειώνεται ή εξαφανίζεται. Η φυσική της εξέλιξη, εφόσον παραμένει
αθεράπευτη, είναι η στασιμότητα ή η διόγκωσή της αλλά κυρίως η μεγένθυνση και δυστυχώς
η διακλάδωση του συριγγίου. Σε αυτές τις περιπτώσεις η θεραπεία καθίσταται περισσότερο
απαιτητική αλλά οπωσδήποτε εφικτή.

Συντηρητική αντιμετώπιση
Η κύστη κόκκυγος θεραπεύεται μόνο χειρουργικά. Η συντηρητική αντιμετώπιση αφορά μόνο
κάποιες επιπλοκές της όπως ο φλέγμων (αρχικός ερεθισμός της) που αντιμετωπίζεται με
αντιβιοτικά και τοπική υγιεινή.
Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει για τις περιπτώσεις που οι ασθενείς προσέρχονται με
μόνη εκδήλωση έναν ερεθισμό του δέρματος χωρίς ύπαρξη συριγγίου ή κύστης. Σε αυτές τις
περιπτώσεις δεν ομιλούμε για κύστη κόκκυγος αλλά αποτελούν συναγερμό για πιθανή
μελλοντική της εμφάνιση. Σε αυτή την περίπτωση και σε ασθενείς με εκσεσημασμένη
τριχοφυϊα, προτείνεται έντονα η laser αποτρίχωση τοπικά της περιοχής αλλά και των τριχών
της μέσης και της πλάτης.

Επιπλοκές
Η βασική επιπλοκή της εγκατεστημένης και αθεράπευτης κύστης κόκκυγος είναι το
απόστημα που αντιμετωπίζεται με χειρουργική διάνοιξη υπό τοπική αναισθησία σε
συνδυασμό με ευρέως φάσματος αντιβιοτικά. Οι μικροεπέμβαση αυτή δεν συνιστά σε
καμμία περίπτωση οριστική θεραπεία της κύστης κόκκυγος, όπως εσφαλμένα θεωρούν
πολλοί ασθενείς.
Οι συχνές εμφανίσεις επιπλοκών σε συνδυασμό με τη καθυστέρηση για την οριστική
χειρουργική θεραπεία οδηγούν αναπόφευκτα σε μεγένθυνση της κύστης και σε διακλάδωση
του συριγγίου όπως προαναφέρθηκε.
Ο ασθενής από την πλευρά του θα πρέπει να φροντίζει την ατομική του υγιεινή έως την
οριστική θεραπεία. Το καθημερινό ντούζ με κοινά αφρόλουτρα και η αύξηση της άσκησης
σε συνδυασμό με ισορροπημένη διατροφή προς αποφυγή αύξησης σωματικού βάρους είναι
απλά και αποτελεσματικά μέτρα αποφυγής επιπλοκών της νόσου.
Δεν συνιστώνται μέτρα υπέρμετρης ατομικής υγιεινής (π.χ. αντισηπτικά εμπορίου) διότι σε
αυτές τις περιπτώσεις προκαλείται διαταραχή της τοπικής άμυνας του οργανισμού και
δημιουργούνται συνθήκες που ευνοούν τη φλεγμονή και το απόστημα. Η απλή καθημερινή
φροντίδα με απλά καθημερινά μέσα (σαπούνι, αφρόλουτρο) είναι αρκετή.

Χειρουργική θεραπεία
Η κλασσική θεραπεία της κύστης κόκκυγος είναι η δια του νυστεριού χειρουργική θεραπεία
με τρεις βασικές μεθόδους:
Α) την ανοιχτή χωρίς ράμματα μέθοδο,
Β) την κλειστή με ράμματα
Γ) την ημίκλειστη με ράμματα
Η πρώτη προτιμάται σε ιδιαίτερα ρυπαρές κύστεις κόκκυγος όπου η σύγκλειση του χάσματος
θεωρείται επισφαλής και δυνατό να οδηγήσει σε απόστημα. Είναι ιδιαίτερα επίπονη για
τους ασθενείς και απαιτεί πολύ μεγάλο χρόνο (μήνες) έως την πλήρη επούλωση με συχνές
και μακροχρόνιες αλλαγές.
Η δεύτερη προτιμάται σε μικρές κύστεις κόκκυγος, απαιτεί ράμματα για την πλήρη
σύγκλειση του χάσματος.
Η τρίτη μέθοδος προτιμάται από τους περισσότερους χειρουργούς. Γίνεται μερική σύγκλειση
του χάσματος με ράμματα και απαιτεί χρόνο πλήρους επούλωσης κατά μέσον όρο 30-60
ημέρες, αναλόγως βέβαια του μεγέθους της νόσου.
Και οι τρεις μέθοδοι είναι αποτελεσματικές ωστόσο είναι γεγονός ότι προκαλούν κάποιου
βαθμού δυσανεξία στον ασθενή έως την πλήρη επούλωση. Ωστόσο έχουν ακόμα και σήμερα
θέση στην χειρουργική αντιμετώπιση της κατάστασης.

Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική
Πραγματική επανάσταση στην χειρουργική της κύστης κόκκυγος έχει προκαλέσει μια σχετικά
νέα αναίμακτη και κυρίως ανώδυνη μέθοδος χειρουργικής αποκατάστασης της νόσου με τη
χρήση ηλεκτροδίου Laser.
Η φιλοσοφία της μεθόδου είναι απλή και συνίσταται στην καταστροφή της γενεσιουργού
αιτίας της πάθησης που είναι το συρίγγιο, αλλά και της επακόλουθης κύστης, χωρίς νυστέρι.
Με τοπική αναισθησία και χωρίς καμία ιδιαίτερη προετοιμασία, εισάγεται δια του ή των
συριγγωδών στομίων ένα πολύ λεπτό ηλεκτρόδιο που φέρει στην άκρη του τεχνολογία Laser.
Το ηλεκτρόδιο καθοδηγείται από τον Χειρουργό και ακολουθεί όλο το μήκος του
συριγγώδους πόρου. Κατά την κίνηση του ηλεκτροδίου εντός του συριγγίου γίνονται
διαδοχικές πυροδοτήσεις με τελικό αποτέλεσμα την δια καυτηριασμού και Laser εξάχνωσης
καταστροφή και σύγκλειση του συριγγώδους πόρου. Επιπλέον και με συγκεκριμένη τεχνική,
παράλληλα με την καταστροφή του συριγγίου και στον ίδιο χρόνο, γίνεται και καταστροφή
της κύστης, χωρίς και πάλι χρήση νυστεριού. Αυτή η τελευταία περίπτωση διαφεύγει συχνά
της επιμέλειας Ιατρών που δεν είναι εξοικειωμένοι με τη μέθοδο και ενοχοποιείται για
υποτροπές της νόσου.

Η μέθοδος εμφανίζει αδιαμφισβήτητα πλεονεκτήματα:
1) Απουσία τομών που απαιτούν μεγάλο χρόνο αποκατάστασης
2) Άμεση επούλωση (ημέρες)
3) Ο ασθενής αποχωρεί άμεσα για το σπίτι του από τη χειρουργική κλίνη
4) Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος ωρών ή 1-2 24ωρων, απολύτως ανεκτός, που
υποχωρεί εύκολα με χρήση απλών παυσίπονων από το στόμα ή και καθόλου
5) Άμεση (ακόμα και την ίδια ημέρα) επιστροφή στις επαγγελματικές δραστηριότητες
Η μέθοδος αντενδείκνυται σε περιπτώσεις εκτεταμένης – παραμελημένης νόσου με
πολλαπλά και διακλαδούμενα συρίγγια και ιστορικό υποτροπιαζόντων αποστημάτων.
Εμφανίζει δε παρόμοια ποσοστά υποτροπών σε σχέση με τις κλασσικές με νυστέρι μεθόδους
(2% σε μεγάλες μελέτες).
Πέραν των παραπάνω, η άμεση (ακόμα και μετά από ώρες) επάνοδος του ασθενούς σε όλες
του τις δραστηριότητες αποτελεί και το πλέον αποδεκτό πλεονέκτημά της.